Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
далапаран
ар.
то же, что көк таш (см. ташт I 1).
далбаа
далбаа I, далба
1. приманка (для ловчей птицы), вабило;
карчыга үндөп далбаага фольк. призывая ястреба
далбаала
то же, что далбаа- II;
далбаалап турган жаман үй плохонькая дырявая юрта.
далбаар
устать, выбиться из сил;
атың далбаарып калыптыр твоя лошадь выбилась из сил.
далбай
то же, что далбакта-;
астыңкы эрди албайып, үстүңкү эрди далбайып фольк. верхняя губа его оттопырилась, нижн
далбак
большой и неуклюжий;
ак кажырдай далбак неуклюж, как сип белоголовый.
далбакта
неуклюже и грузно двигаться;
далбактап жүгүрүп келди он подбежал грузно и неуклюже;
этеги кулаалынын к
далбактат
понуд. от далбакта-;
канаттарын далбактата сермегилейт он неуклюже взмахивает крыльями.
далбас
далбас, далбаса
ир.
напрасная забота, тщетные старания, отчаянные усилия;
далбас ур- напрягать с
далбасала
(или жан далбасала-)
попусту хлопотать, обольщая себя несбыточными мечтами; напрягать силы, делать отчаянные
далбаста
то же, что далбасала-;
жыгылып-тыгылып жан далбастап жүрүп, чоң кара жолго кездешти идя, падая, увязая, напр
далбыра
1. изнемогать;
түрмөдө жүрдүң алдырап, тууганга жетпей, далбырап стих. в тюрьме ты обессилел, не мог добрать
далбыртта
болтаться (напр. о полах, рукавах).
далбырттат
понуд. от далбыртта-;
алардын этек-жеңин далбырттатып, шамал аларды сууга карай зордуктап сүрүп жаткандай бо
далда
далда I, далдаа
прикрытие, укрытие, защита, убежище;
таштын далдасына олтуруп сидя под прикрытием камн
далдаалан
(см. далда I)
прятаться, укрываться за кем-чем-л.;
казак, кыргыз, башка элден талапкер киши чыкпады, д
далдай
1. (о ком-чём-л. огромном и неуклюжем) разлечься, распластаться;
жаткан экен далдайып фольк. он (верзила) ле
далдайт
понуд. от далдай-;
куш канатын далдайтып жатыр птица лежит, распластав крылья;
кандагайын калдайтып, к
далдак
~: далдак-дулдак неуклюже, грузно.
далдакта
(о верзиле) делать неуклюжие движения.
далдал
далдал I
ар. ист.
посредник, маклер (гл. обр. при купле-продаже скота);
калыстык сөздү как жарга
далдала
прикрывать, укрывать; защищать.
далдалан
возвр. от далдала-
укрываться, прятаться под прикрытием чего-л.;
силер далдаланып жаткыла, тамашага ба
далдаң
(о полном и высоком человеке) грузный и неуклюжий;
далдаң эт- или алдаң-далдаң эт- двигаться грузно и неуклю
далдаңда
(о полном и высоком человеке) двигаться грузно и неуклюже.
далдый
то же, что далдай-;
далдыйган кагаз большой лист бумаги.
далдыра
1. ослабевать, изнемогать;
калкыңдын баары каңгырап, кайраты кетти далдырап фольк. весь народ твой пришёл в
дале
то же, что дегеле, деле II;
далеби? всё ещё?, и до сих пор ещё?
далек
~: алек-далек см. алек II.
далийча
далийча, далича
ир. южн.
носовой платок.
далил
ар.
доказательство, довод, аргумент;
далил келтир- или далил көрсөт- привести доказательства, аргумент
далилде
доказывать, приводить доводы, доказательства, аргументировать.
далилдел
страд. от далилде-
быть подтверждённым, доказанным; подтверждаться, доказываться.
далилден
возвр. от далилде-;
практика жүзүндө далилденген доказано на практике.
далилдүү
доказательный, подтверждённый доказательством, аргументированный;
далилдүү мисал убедительный пример.
далилдөө
и. д. от далилде-
доказывание, аргументирование; доказательство, аргументация.
далилсиз
без доказательства, бездоказательный, не подтверждённый доказательством.
далим
ир. чатк.
то же, что кайрак II;
далим буудай неполивная, богарная пшеница.
далими
хитрый, пронырливый; проныра.
далис
ир.
передняя, прихожая.
далк
далк I, далкы
южн.
1. то же, что дат I;
далк какты заржавело;
бычак далк кагып калыптыр но
далкы
далкы I
ар. редко
горький; горечь; горький, привкус.
далкы II
см. далк I.
далкылда
быть неуклюжим, неповоротливым.
далорло
1. загорбок;
далортом курушуп турат у меня сводит между лопатками;
2. анат. лопатка;
эки далорто
далп
~: далп эт- (о громадном и неуклюжем) плюхнуться;
уйга далп этип секирип минип алды он подпрыгнул и грузно с