Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
түнө
провести ночь, ночевать.
түнөк
место ночлега; ночлег (птичий, овечий);
сатылбайм акчасы көп мырзага, өзүм табам ылайыктуу түнөктү стих. не
түнөлгөлүү
(о птице) имеющий пристанище;
түнөлгөлүү куш
1) ловчая птица, имеющая постоянное пристанище;
2)
түнөр
1. чуть виднеться чернея; чернеть вдали;
түнөргөн токой тёмный лес (издали);
күн түнөрүп, түн болуп ст
түнөрт
понуд. от түнөр-;
айыл үстүн түнөрткөн кара булут чёрные тучи, мрачно нависшие над аулом;
көздөрүн түн
түнөрүн
возвр. от түнөр-,'
о же, что түмөр-.
түнөрүш
взаимн. от түнөр-;
олтургандар түнөрүшүп, баштарын көтөрүшпөдү сидевшие помрачнели, голов не подняли.
түнөрүңкү
помутневший, потускневший; представляющийся в виде тёмной массы;
түк эчтеме көрүнбөйт түнөрүңкү көзүнө фольк
түнөт
понуд. от. түнө-
заставить ночевать; оставить на ночь;
кошоматчы кууларды кондурба да, түнөтпө фольк.
түнөш
взаимн. от түнө-
совместно ночевать (напр. ночевать с кем-л. или многим в одном месте).
түнөө
и. д. от тунө-
1. ночёвка;
2. место ночёвки (птиц, овец).
түп
түп I
1. низ; дно; корень; основание, основа;
жер түбүндө
1) под землёй;
2) перен. на краю
түпкү
нижний; тот, что на дне; тот, что в глубине; основной, первоначальный;
түпкү максат основная цель;
түп
түпкүлүк
низ, основа;
кыз аламбы, албаймбы, түпкүлүгүн угасың фольк. женюсь я на девице или не женюсь - то, что будет
түпкүлүктүү
постоянный, вечный;
түпкүлүктүү тура турган жер место постоянного жительства;
түпкүлүктүү жолдошум мой
түпкүр
1. самый низ; самая основа;
2. перен. подполье;
түпкүрдө иштеген большевиктер большевики, работавшие в
түпкүч
круглая подставка под котёл;
түпкүчтөй ийилип свернувшись калачиком; согнувшись в дугу түпө;
түпө-түпө
түпсүз
1. без дна; бездонный;
учсуз-түпсүз асман бескрайнее, бездонное небо;
2. (о человеке) безродный или не
түптү
в отриц. обороте
абсолютно, совершенно;
түптү неме койбой айт расскажи, абсолютно ничего не скрывая (б
түптүз
ровный-ровный;
түптүз жер ровное-ровное место.
түптүү
имеющий корень, основу; могучий;
түптүү чынар могучая чинара;
түптүү эл многочисленный и могучий народ
түптө
1. вставлять дно; перен. закладывать основу;
2. двигаться по подножию или располагаться вплотную к подножию;
түптөл
страд. от. түптө-;
үйдүн түбү гана түптөлгөн заложен только фундамент дома;
эмдигиче түбү да түптөлбөп
түптөн
возвр. от түптө-
широко пустить корни; прям., перен. укрепиться;
алманын тамыры түптөндү яблоня пустил
түптөт
понуд. от түптө-;
китеп түптөт- отдать книгу в переплёт;
чака түптөт- отдать вставить дно в ведро.
түптөө
и. д. от түптө- 1
вставка дна; перен. закладывание основы.
түпөй
торчать шишом, пучком.
түпөйүл
ар.:
жүрөгүнө түпөйүл болуп жүрөт (это) его всё время беспокоит, не даёт ему покоя;
түбү жаман түш көр
түпөк
1. пучок конского волоса;
2. ист. бунчук (кисть из конского волоса или из хвоста яка, привязывавшаяся к древ
түпөктүү
снабжённый бунчуком, с бунчуком;
түпөктүү найза копьё с бунчуком.
түр
түр I
1. вид, форма;
айыл чарба продукциясынын түрлөрү виды сельскохозяйственной продукции;
кең
түргөктө
свернуть, скатать (напр. в виде скатки);
чапанын түргөктөй мойнуна салды скатав свой халат, он накинул его с
түргөктөш
взаимн. от түргөктө-;
түргөктөшкөн булуттар кайдадыр тарап кетип жатат кучевые облака движутся, расходясь (в
түргөнсү
уподоб. от түр- II
как бы отвернуть, как бы приоткрыть;
көшөгөсүн түргөнсүп, сызылып алтын таң атса ст
түрдүр
понуд. от түр- II;
көйнөгүн өөдө түрдүрүп, чыбык менен май куйрукка басып-басып алды велев задрать
ему
түрдүү
имеющий какую-л. форму; разнообразный;
ар түрдүү или албан түрдүү разнообразный, всевозможный;
бир түр
түрдүүлө
~: түрдүүлөп по цвету; по форме;
түркүм боёкто боёлгон кийимдерди, түрдүүлөп берип бүтүрүштү он раздал (джиг
түрдө
1. придавать вид;
2. наносить орнамент (при валянии узорчатой кошмы).
түрдөн
возвр. от түрдө-
изменять свой вид; принимать грозный вид;
азыр барып, Олжонду соё турган түрдөнүп фол
түрдөнт
понуд. от түрдөн-;
түрдөнтүп ырда- петь с переливами.
түрдөш
түрдөш I
однородный, одного вида, одной формы.
түрдөш- II
взаимн. от түрдө-.
түрк
(об овцах) крупный и жирный;
кою түрк экен у него овцы жирные;
козусун, саабай, түрк кылсын, кочкорун
түркү
южн.:
түркү ичик вид шубы.
түркүк
средняя подпорка в юрте; подпорка, шест; прям., перен. опора;
түркүккө атын байлады он привязал коня своего
түркүм
группа;
Каныбек жөнүндө түркүм ойлорго түштү о Каныбеке она много передумала; о Каныбеке у неё мысли роились
түркүмдө
разнообразить, придавать разные формы и оттенки.
түркүмдөл
страд. от түркүмдө-
разнообразиться, варьироваться;
ал ушактар, нечен түркүмдөлүп, Оштун ичи эмес, сыр
түркүмдөн
возвр. от түркүмдө-;
сүр эттин жыты мурунга жетип, сөздөрү түркүмдөнө баштады когда донёсся запах (варившего
түркүмдөнт
понуд. от түркүмдөн-
разнообразить, придавать различные формы и оттенки.