стать I
сов.
1. (встать) туруу;
ни стать ни сесть туруп турууга да болбойт, отурууга да болбойт;
у него волосы стали дыбом анын төбө чачы тик турду;
2. (прекратить движение) токтоп калуу, туруп калуу, тоңуп калуу, жүрбөй калуу;
часы стали саат токтоп калды, саат жүрбөй калды;
река стала дарыя тоңуп калды;
машина стала машина жүрбөй калды;
лошадь стала ат токтоп калды;
3. (ступить на какое-л. место, расположиться) туруу, басуу, басып туруу;
стать на ковёр килемдин үстүнө туруу, килемди басып туруу;
4. (поместиться) коюлуу, туруу, орун алуу;
шкаф станет в этот угол шкаф мына бул бурчка коюлат;
5. (сделать остановку) туруу, токтоо;
стать лагерем лагерь болуптуруу;
стать на якорь (о судне) якорду сууга таштап туруу;
6. (приступить к чему-л., начать действовать) туруу, баштоо, келүү;
он стал заниматься в вечерней школе ал кечки мектептен окуй баштады;
стать за станок станокто иштей баштоз;
7. (сделаться) болуу, болуп калуу;
что с ним стало? ага эмне болду?;
на улице стало темно эшикте караңгы болду;
мне стало стыдно мен уялып кеттим;
8. безл.безличная форма кого-чего, с отриц. (перестать существовать, исчезнуть) жок болуу;
у меня сил не стало после болезни ооруп айыккандан кийин алым калбай калды;
9. разг.Разговорное слово или выражение (оказаться достаточным, хватить) жетүү, жеткиликтүү болуу;
станет ли у тебя сил для этого дела? бул ишке сенин күчүң жетеби?;
с тебя (этого) станет сенден ушуну күтүүгө болот (какшык иретинде);
10. разг.Разговорное слово или выражение (обойтись в какую-л. цену) түшүү, туруу;
этот костюм стал мне в пятьсот рублей бул костюм мага беш жүз сомго түштү;
во что бы то ни стало кандай болбосун, кандай болсо да, кандай гана болбосун.
стать II
ж.
(телосложение) кебете, келбет, бой, мүчө;
под стать кому-л. бирөөгө жарашуу, бирөөгө туура келүү, жараша турган, ылайык келген.
стать III
ж.
(характер, устройство) өзүнчө мүнөз, жаралыш;
у него особенная стать анын өзүнчө мүнөзү бар;
с какой стати? разг.Разговорное слово или выражение эмне үчүн?, кандайча?, эмнеликтен?, эмне себептен?, кандай себептен?
comments powered by Disqus