Юдахин Русско⇒Кыргызский словарь
централизм
м.
централизм (башкаруу системасынын бир түрү; мында - жергиликтүү мекемелер борборго багынып, алардын көрсө
централизовать
сов. и несов. что
борбордоштуруу.
централизоваться
1. сов. и несов. борбордошуу;
2. страд. к централизовать.
центральный
~, ая, -ое
1. (находящийся в центре) борбордогу, борбордук;
центральная улица борбордук көчө;
2
центрировать
сов. и несов. что, тех.
центровкалоо (инструментти тактап борборуна тууралап орнотуу).
центрифуга
ж. тех.
центрифуга (борбордон качма күч аркылуу чубурулма же суюк нерселерди составдык бөлүктөрүнө ажыратууч
центробежный
~, ая, -ое
физ. тех
борбордон качма (айланган убакта борбордон четке качма);
центробежная сила
центровать
сов. и несов. что, тех.
борборго далдап орнотуу.
центровка
ж. тех.
центровка (инструменттин борборго тактап орнолушу).
центроплан
м. ав.
центроплан (самолёттун канаттарынын орто бөлүгү).
центростремительный
~, ая, -ое
физ., тех.
борборго умтулма;
центростремительная сила борборго умтулма күч.
цеп
м. с.-х.
цеп (эгин токмоктогуч аспап).
цепенеть
несов.
катып калуу, селейүү, катып сенейүү, селдейил (селейип) калуу (мис. корккондо, үшүгөндө);
цепен
цепкий
~, ая, -ое
1. шап карнай алма, өтө шамдагай кармама (мис. маймылдын колу);
2. (о веществе) илээшме, ж
цепкость
ж.
1. шап кармагычтык, өтө шамдагай кармагычтык;
2. (вещества) илээшмелик, жабышкактык;
3. перен
цепляться
несов. за кого-что
1. илээшүү, оролуу, жармашуу (мис. узун чөп);
цепляться за сучья бутактарга жармашу
цепной
~, ая, -ое
чынжырдуу (чынжырдан иштелген);
цепной мост чынжырдуу көпүрө;
цепная собака байлоодо
цепочка
ж.
1. (напр. для часов) кичинекей чынжыр боо (мис. чөнтөк сааттыкы);
2. воен. чубама;
цепочка св
цеппелин
м.
цеппелин (дирижаблдин бир түрү).
цепь
ж.
1. чынжыр;
режущая цепь угольного комбайна көмүр комбайнынын кескич чынжыры;
спустить собаку
цербер
м.
цербер (1. байыркы гректин мифологиясында - тозоктун эшигин кайтаруучу үч баштуу ит; 2. перен. катаал, ка
церебральный
~, ая, -ое
анат.
см. мозговой.
церемониал
церемониал (жөрөлгө, каада; салтанат, шаан-шөөкөт).
церемониальный
~, ая, -ое
церемониал-га т.; церемониалдуу (шаан-шөөкөттүү, салтанаттуу);
церемониальный марш церемон
церемониймейстер
м. уст.
церемониймейстер (церемониал жүрүшүн байкап туруучу жогорку чин).
церемониться
несов. разг.
ыгы жок сыпайылык кылуу, тартынуу, талымсуу, кылыксынуу, ыгы жок жумшактык кылуу;
он не о
церемония
ж.
1. (обряд) церемония (жөрөлгө, ырым-жырым, каада);
2. чаще мн. перен. разг. (внешние условности) ий
церемонный
~, ая, -ое
кылык көрсөтмө, бейил көрсөтмө, назданган;
церемонное обращение назданып мамиле кылуу.
церий
м. хим.
церий (тез жуурулуучу, тез кесилүүчү жумшак металл).
церковнославянский
~, ая, -ое
церковнославянский язык чиркөөлүк-славяндык тил (орустардын диний китептерде жана чиркөөдө пайда
церковнослужитель
м.
чиркөө кызматчысы, дин кызматчысы.
церковный
~, ая, -ое
церковь-го т.;
церковные обряды чиркөө ырым-жырымдары.
церковь
ж.
чиркөө (1. чиркөө; чиркөөнүн үйү; 2. догматтар жана ырым-жырым жагынан бириккен христиандардын уюму).
цесарка
ж. зоол.
цесарка (тоок түркүмүнө жатуучу бакма куштун бир түрү).
цех
м.
цех (1. заводдун же фабриканын белгилүү бир продукция иштетилүүчү бөлүгү; 2. ошол бөлүмдүн үйү; 3. ист. м
цехком
м.
(цеховой комитет) цехком (цех комитети).
цеховой
~, ая, -ое
1. цех-ке т.,
цеховой комитет цех комитети;
2. перен. неодобр. түнт (өзүнүн группалы
цеховщина
ж. неодобр.
цеховщина, түнттүк (өзүнүн группалык, кружоктук, профессиялык тар чөйрөсүнөн, мүдөөлөрүнөн чыкпа
цеце
ж. нескл. зоол.
цеце (уйку оорусун таркатуучу кан соргуч чымын).
циан
м. хим.
циан (составында азот менен углерод бар өпгө уулуу түзсүз газ).
цианистоводородный
~, ая, -ое
хим.
цианводороддуу.
цианистый
~, ая, -ое
циан-га т.; циандуу;
цианистый калий циандуу калий.
циановой
~, ая, -ое
циан-га т.; циандуу;
циановая кислота циан кислотасы.
цибик
м.
чай салынган чоң ящик.
цивилизатор
м.
цивилизатор (басып алынган коло ниялардагы кулдукка түшкөн элдерди маданият таратып жатабыз деген калп ур
цивилизация
ж.
цивилизация (кандайдыр бир коомдук-экономикалык формациянын убагындагы жетишкен коомдук өкүгүштүн жана ма
цивилизованный
~, ая, -ое
цивилизациялуу;
цивилизованный мир цивилизациялуу эл.
цивилизовать
сов. и несов. кого-что
цивилизациялаштыруу (цивилизацияга жеткизүү).
цивилизоваться
1. сов. и несов. цивилизациялоо, цивилизациялануу, цивилизациялашуу;
2. несов. страд. к цивилизовать.
цивилист
м. юр.
цивилист (граждандык укук жөнүнөн специалист).
цивильный
~, ая, -ое
уст.
граждандык.
цигарка
ж. разг.
цигарка (кагазга оролуп тартылган махорка).
цигейка
ж.
цигейка (текши кыркылып боёлгон эчки териси).
цигейковый
~, ая, -ое
цигейка-га т.; цигейкалык.
ЦИК
м.
(Центральный Исполнительный Комитет) БАК (Борбордук Аткаруу Комитети).
цикада
ж. зоол.
цикада (чыркылдап секирип жүрүүчү кибир жаныбардын бир түрү).
цикл
м.
1. цикл (белгилүү бир убакыт ичинде өрчүштүн толук жолун басып өткөн кандайдыр кубулуштардын, процесстерд
цикламен
м. бот.
цикламен (кооздук үчүн өстүрүлүүчү өсүмдүктүн бир түрү).
циклизация
ж.
циклизация, циклдештирүү (бир циклге бириктирүү).
циклический
~, ая, -ое
цикл-ге т.; циклдүү.
